By: Michael Juha
“When I first met Professor James Cruz, I thought he was no different. I was wrong. He is one teacher whose dedication to duty goes beyond addressing the so-called intellectual sine qua non of his students. He understood my world and led me to see life from different viewpoints. With him, I learned the value of discipline, sacrifice, and fair play. With him I learned the true meaning of happiness, peace of mind, and inner satisfaction. With him, I regained my dignity and self-respect. And here I am a changed man, a living testament to his commitment. For the first time in my life, I have become truly proud of myself. For the first time in my life, I have made my mom the happiest person on earth. And there’s no doubt in my mind that many other graduates and students of this school feel the same way too; graduates and students like me with whose lives Professor Cruz had touched...” Tuluyan nang tumulo ang luha ko at nakita ko ang iba pang mga estudyanteng nagpapahid din ng luha.
“But recently things have turned out terribly bad for Professor Cruz. He had been hounded by a very serious controversy which has resulted to his expulsion from school. Many of us are aware of this, and many have been affected by what had happened. And although no one could tell for certain what real story that video clip holds behind it, Professor Cruz took full responsibility and accepted the punishment. It was so humbling, but yet so unfair on his part. This is the very reason why I decided to bring this matter up here – because there is another side of truth that only I know; the other part of the story which deserves to be unraveled if only to clear all air of doubts.
I remember the words Professor Cruz had said to me, ‘If you can’t stand by what you believe in or if you turn your back from the consequence of your misdeeds, you are worth nothing’. It breaks my heart to be here savoring the sweetness of success while the very person – innocent of any accusations and instrumental in all my triumphs – grieves in silence.”
Natahimik ako ng sandali, nag atubili sa susunod na kasuklam-suklam na mga katagang ibubunyag habang pinapahid ng mga kamay ang luhang patuloy na dumadaloy sa pisngi.
“I am the other guy in the video.” ang tuluyan ko nang pagbulalas sa tinatago-tagong sikreto, ang boses ay halos di maintindihan dahil sa pigil na pag-iyak.
May narinig kaagad akong nag-boo at pansin sa mga mukha ng iba ang pagka-mangha, ang iba ay nagbubulungan.
“Yes, I am. I tricked Professor Cruz into drinking and when drunk, I forced him to do it on me. I recorded it without his knowledge so I could use the clip to blackmail him in case he didn’t give me a passing grade. But all my plans backfired. Instead, I realized how wicked I was… until the video clip made its way to some unscrupulous hands wrecking havoc on the dignity of the very person whom I learned to admire and idolize.”
Patuloy pa ring nag-boo ang ibang mga estudyante habang ang iba naman ay patuloy ding nagpapahid ng luha.
“I know that no amount of remorse could repair the damage I’ve made. And I take full responsibility for everything. I am deeply sorry to have caused pain and suffering to all those affected by my wrongdoing and lack of heart, especially our beloved Professor Cruz. I am the one who should be punished; I am the one who should be there suffering in his stead. I know that I have breached propriety by dragging Professor Cruz’s name into this solemn occasion. But this very school has also imbibed in me the value of truth and justice. And my heart aggrievedly screams justice for Professor Cruz. He is NOT the villain; I am. He is the victim and the aggrieved, and I am the scoundrel... and I deserve all your wraths!”
Nilingon ko ang upuan ng mga administrators at nakita sa mga mukha nila ang pigil na pagka-inis sa mga binitiwan kong salita.
“But all that I fervently hope is that the administrators of this school find compassion and understanding in their hearts to forgive Professor Cruz and reinstate him back to his job. I humbly ask you: punish me, or give back the dignity of Professor Cruz!”
Para akong natulala, hindi makapaniwala sa mga nasabi at halos mapako na sa pagkakatayo sa harap ng podium. Maya-maya, may narinig akong isang mahinang palakpak, at may sumunod pa, at lumakas ito, at may mga sumunod pa ulit, hanggang sa nakakabingi na ang mga palakpakan.
Nagsitayuan ang mga estudyante, nagsigawan, “We want Sir James back! We want Sir James back! We want Sir James back!” Tiningnan ko ang mom ko, tumayo na rin sya at nagsunuran ang iba pang mga magulang. Nakita kong nagpapahid sya ng luha ngunit dama ko ang matatag nyang suporta at pagmamalaki sa panindigang binitiwan ko.
Natapos ang graduation na di maipaliwanag ang tunay na naramdaman sa nangyari. Habang kitang-kita ko sa mukha ng mga graduates ang saya, kabaligtaran naman ang naramdaman ko. Tila biglang naglaho lahat ang excitement at ang pumalit ay pangamba, lungkot, pag-aalinlangan at pagkalito sa kung ano ang maaaring takbo ng buhay kinabukasan o sa susunod pang mga araw; kung saan ako patungo o paano magsimula. Nung umandar na ang sasakyang dala ng mom patungong apartment, walang tigil pa rin sa katatanong ang isipan. “Ano ang sunod kong gagawin? Magkita pa kaya kami ng mga kaklase at kaibigan ko? At si Sir James kaya, saan na sya? Magkita pa kaya kami ulit?”
Walang imik ang mom habang nagpapatakbo ng sasakyan. Marahil ay batid nya ang saloobin ko lalo na sa nangyaring nakakamanghang pagbunyag – sa mismong graduation ko pa man din – sa ginawa kong eskandalo na syang naging dahilan ng pagpapatalsik kay Sir James.
Ilang sandali lang nag-stay ang mom sa apartment ko. Tiningnan lang nya ito at dumeretso na kaming dalawa sa pinaka-sikat at mamahaling restaurant sa kalapit-syudad at doo’y nagsalo-salo. Dama ko ang sobrang tuwa na naramdaman nya para sa akin, sa mga nakita nyang pagbabago at sa nakamit na karangalan. Ngunit ipinaabot din nya ang lungkot sa nangyari kay Sir James.
Pinag-usapan din namin ang mga plano ko. Nag-suggest sya na mag proceed ako ng master’s degree o tumulong na lang sa pagma-manage ng negosyo namin.
Ngunit naging blangko ang isip ko at walang maisagot sa kanya. “Mom, can I think it over please? I need sometime to figure things out. Naguguluhan pa ako e... I think I need to sort out the mess which I created with Sir James.”
Pinagbigyan naman nya ako at pinaubaya na ang pagdedesisyon para sa sarili. Ngunit hindi rin nakalampas sa kanya ang intriga tungkol sa amin ni Sir James at sa maaaring parusang ibigay ng eskwelahan sa akin.
Nagulat nalang ako nung tinitigan nya ako at tinanong. “Son, ano ba talaga ang nararamdaman mo para kay Professor James Cruz? It’s like something strange is going on. I mean, I’m sorry to open this issue but I am a little worried...”
Ramdam ko ang pamumula ng mukha ko, maaaring dala ng hiya dahil sa di maipaliwanag na saloobin. Ang sagot ko nalang na di makatingin-tingin sa kanya, kunyari naka-concentrate sa pagsubo ng pagkain “Mom, there’s nothing strange, believe me. I know what you mean... I’m not gay, ok?”
“Well, then I’m glad you say that. Remember, gustong-gusto ko nang magkaroon ng apo, son… at sana malapit na iyon” sabay ngiti at haplos sa pisngi ko.
“Of course Mom, yeah...” Parang may tumama din sa puso ko sa sinasabi ng mom na gusto nyang magkaapo, at syempre ang magkaroon ako ng isang normal na pamilya ang ibig nyang sabihin. Ngunit pinalagpas ko na lang yun sa kabilang tainga. “Doon naman talaga ako patungo e” bulong ko sa sarili.
Ngunit nung biglang pumasok na naman sa isipan ko si Sir James. “Ah... ewan ko ba talaga. Bahala na!” sagot naman ng isang parte ng utak kong natuliro.
“OK then, when you have finally made up your mind, tell me, son. Sana ikaw na ang mag manage sa negosyo natin para naman makapag-retire na ako.” sabi nyang pabiro sabay tawa. “Ngunit kung ano man ang gusto mong gawin pa sa buhay, I’ll be right behind you. Bata ka pa rin naman, you can take your time and enjoy.”
Naunang bumalik ng syudad ang mom at nagpaiwan muna ako sa apartment dala ng paghahanap pa rin marahil sa dating mga nakagawian. Nung sumapit ang gabi, nababagot akong di mapakali. Sumudot-sundot sa isipan ang di mamatay-matay na naramdaman para kay Sir James. Nasumpungan ko nalang na pumunta sa flat niya. “Bahala na kung ano ang sasabihin ng mga tao kung sakaling makita man nila ako dun. Tutal, tinanggal na nila si Sir James sa school, ano pa bang pwedi nilang gawin?” sabi ko sa sarili.
Ngunit wala na pala dun si Sir James, nakaalis isang araw na ang nakalipas at walang makapagsabi kung saan nagpunta. Pinigilan ko ang sariling lumuha, hindi malaman kung saan dideretso at kung anong gagawing pag-aliw sa sarili. Tinawagan ko si Ricky para sana may makausap at maging karamay. Ngunit umuwi na rin pala siya sa lugar nila pagkatapos na pagkatapos kaagad ng graduation. Feeling ko nag-iisa na lang ako sa mundo. Pumunta na lang ako ng bar at doon sinarili ang matinding kalungkutan, hanggang sa malasing.
Kinaumagahan, nag-pack-up ako ng konting gamit, hindi tiyak sa gagawin at kung saan patungo. “Siguro naman, ngayong tapos na ako ng pag-aaral, problema na ng puso ang hahanapan ko ng lunas upang makalaya na akong tuluyan...” at binitiwan ang malalim na buntung-hininga.
Pumasok bigla sa isipan na puntahan sina Tatay Nando sa bukid. “Baka nandun si Sir James o kaya’y alam nila kung saan sya nagpunta.” sigaw ng utak ko.
Nakarating nga ako kina Tatay Nando. Lahat sila ay sumalubong sa akin: Nanay Narsing, Maritess, Anton, Dodong, Clara at si Letecia. Kumpleto silang lahat.
“Carl, napadayo ka!” sigaw ni Tatay Nando.
“Opo, tapos na kasi ang pasukan at graduate na po ako... at malamang babalik na rin sa malaking syudad pagkagaling dito. Nagpunta lang po ako upang magpaalam.” ang sabi kong malungkot ang tono ng pagsasalita. “Heto pala Tay, may biniling mga pasalubong ang mommy para sa inyong lahat”
Inilabas ko ang isang malaking bag ng mga damit, shirts, sapatos, at pantalon. “At alam nyo po, nag-offer ang mommy na sya na ang magpapaaral kay Maritess at Anton sa darating na pasukan, at pati na rin kina Dodong, Clara at Letecia pag nagka-college na sila. Bibisita daw po sya dito isang araw para po makilala kayo at pati na rin ang lahat ng mga kinakapatid ko dito.”
“Talaga, Carl? A, e... hindi ba nakakahiya? Narsing! Narsing! Papag-aralin daw ng mommy ni Carl sina Maritess at Anton!” ang buong kagalakang hindi magkamayaw na pagbalita ni Tatay Nando habang narinig ko namang nagsisigaw at naglulundag sa tuwa sina Maritess at Anton pagkarinig sa sinabi ng ama.
“Salamat naman Carl at hindi na namin po-problemahin ang panggastos sa pagpapaaral sa kanila. Si Anton talaga ay hindi na muna nag-aral ng College yan para lang matustusan namin si Maritess. Tinutulungan pa nga kami ni James sa mga gastusin, e. Hiyang-hiya na ako kay James. Kaya maraming-maraming salamat!” ang sagot ng halos halos mangiyakngiyak na si Tatay Nando. “Halika, dito tayo sa loob ng bahay. Kumain ka muna. Tapos na kaming lahat kumain ngunit sasabayan na kita. A... Anton!” sabay lingon kay Anton “Maglagay ka ng tuba sa pitsel! Mag-inuman kami ni Carl! At sumali ka na rin sa amin dito. Narsing!” tawag naman nya kay Nanay, “maghain ka at kakain kami ni Carl!”
“Tamang-tama po, Tay at ako po’y gutom na gutom na. Na-miss ko na rin po talaga ang mga luto ni Nanay Narsing.” sabi ko habang iniikot ang mga mata sa paligid nagbakasakaling makita si Sir James.
“Tamang-tama, maya-maya lang siguro darating na si James at makakasalo din natin sa pagkain.”
Biglang kumabog ng malakas ang dibdib ko sa sobrang galak sa narinig. Ngunit di ako nagpahalata. “Nandito po si Sir James Tay? Saan po ba sya nagpunta?”
“Kay Kapitan. May plano syang gumawa ng project dito at nag-usap sila ngayon. Maganda ang naisip nyang proyekto, siguradong makakatulong sa buong baranggay. Bilib talaga ako sa batang yan, Carl! Magaling sa ano mang bagay. Napakabait pa. Nagtaka nga lang kami kung bakit napaaga ang uwi. Ang alam namin may graduation pa sa school eh. Pero sinabi na rin nya ang dahilan...”
“Talaga po? Alam nyo na po ang nangyari? Hindi po ba sya galit sa akin?”
“Hindi. Hindi… Mabait ang batang iyan, Carl.” ang maiksing tugon nya.
Tamang-tama ngang dumating si Sir James nung maihain na ni Nanay Narsing sa hapag kainan ang mga pagkain. Abot-tenga ang ngiti at hindi man lang na-sorpresa nung makita ako. Para akong na-hypnotized at lumutang sa ulap sa sobrang kaligayahan.
“Ey Carl! Naligaw ka yata ng pupuntahan. Sigurado ka bang dito talaga ang pakay mo?” Ang pabiro nyang sabi sabay kamay sa akin.
Tinanggap ko ang shakehand nya. Nagpapawis kaagad ang kamay ko at nakakabingi ang kalampag ng dibdib sa sobrang excitement sa mainit na pagtanggap nya sa akin. Sumigaw ang puso kong yakapin sya ngunit naunahan na ako ng hiya.
“Ok naman ako, James, kaw? Balita ko may project ka raw na gagawin dito?”
“Oo. Magpapagawa ako ng isang classroom, non-formal education para maturuang magsulat at magbasa ang mga Nanay at Tatay, pati na rin ang mga binata’t dalaga dito na hindi nakapag-aral. Ang layo-layo kasi ng lugar na ito sa paaralan at maraming hindi na nakapag-aral dahil sa layo. Kahit papano sa project na to, matulungan ko din sila...”
“Walang sweldo?” ang bilis kong tanong.
“Wala... tulong nga e.”
“E, panu ka kikita? Ang mga pangangailangan mo?”
“Yan ang challenge, Carl. Jan dapat paganahin ko ang utak ko.” Tumawa sya. “Di ba sabi ko sa iyo, mabubuhay ako kahit saan. I am not afraid to take challenges. The bigger and the more difficult the challenge, the better and the bigger are the rewards. Kailangan lang ay sipag, tyaga, determinasyon, at paniniwalang makamit mo ang goal mo. Pag pumalpak, e di simula nalang ulit...”
“Grabe ka talaga, James. Hindi ka nauubusan ng magagandang ideas! E... Kung tutulungan kaya kita?”
“Wag na baka mamalasin na naman ako.” ang casual nyang sagot sabay bitiw ng napakalutong na halakhak.
Tumawa na rin ang lahat.
“No, seriously, I can help you. My mom is thinking of a charity project for this baranggay and she’s having some problems trying to figure out what it is and how to get it started. Alam mo kasi, malaki ang pasalamat nya kina Tatay Nando, ng pamilya nya at sa mga tao dito sa pagtulong sa akin. She wants to return the help to everyone. In fact, she wants to meet you too, and thank you personally.”
“Wow! At may instant sponsor na kaagad ako!” ang masayang sambit ni Sir. “Ang swerte ko rin naman pala, kahit papano dito kay Carl...”
Parang may sumundot sa puso ko sa narinig na iyon.
“Nahihiya nga ako sa iyo, eh... sa malaking kasalanan ko” ang seryoso kong sabi. “Pero babawi din ako sa iyo, James, promise.”
Hindi na sya sumagot. Binitiwan lang ang isang nakakabighaning titig.
Ewan ko ba ngunit pakiramdam ko, kahit mga limang segundo lang syang tumitig sa akin, parang isang buong oras na nya akong tinitigan, at animoy yelo akong unti-unting natutunaw. Parang may halong kasabikan din ang mga titig nya, nakikipag-usap at nagtatanong.
At namalayan ko na lang ang pagtapik nya sa balikat ko. “Ey! Nandito ka pa ba? Lumilipad yata ang isip mo ah! Tingnan mo, namumula na naman ang mukha mo. Lalo ka tuloy pumogi, naiinsecure na ako sa iyo e!” Sinasampal-sampal nya ang mukha ko na parang gigil na gigil at sabik na sabik sa akin. “Biro lang... ito naman, di na mabiro e.”
Tawanan kaming lahat.
Nag-inuman nga kami, ako, si Tatay Nando, si James at si Anton. Coconut wine na ang tawag ay tuba, at tagay system. Kwentuhan, biruan, ini-experience ang pagtakbo ng oras na walang hinahabol, walang iniisip na deadline, ini-enjoy ang preskong hangin, ang mga berdeng tanawin, ang ingay ng mga ibon at nagkikiskisang dahon ng mga kahoy at halaman habang nalalanghap naman ang bango ng binabarbecueng manok at inihaw na mais nina Anton at Maritess. Nakikisali na rin sa umpukan sina Nanay Narsing at iba pang mga anak nila.
Napakasaya ko sa mga oras na iyon.
Gabi na nung matapos kami, mejo lasing na ang lahat. At dahil pinigilan ako ni Tatay Nando’ng bumalik sa apartment ko, doon na rin ako natulog.
“O, James, bahala ka na kay Carl ha? Wala tayong ibang kwarto. Malilit ang kwarto ni Anton at kasama pa nya doon si Dodong. Kaya sama nalang kayo ni Carl?” tanong ni Tatay Nando kay Sir James.
“Opo, Tay, walang problema. Ako nang bahala dito” ang may pag-aalangang sagot ni Sir sabay tingin sa akin.
Walang magawa si Sir James kundi ang maglatag ng banig sa kwarto nya para sa aming dalawa. Naglagay din sya ng mosquito net dahil marami daw lamok sa gabi at shorts lang ang suot nya sa pag tulog. Single lang ang mosquito net nya, wala na daw mahagilap na iba pa. Bago kami nahiga, naligo muna sya at pagkatapos ay ako naman. Dahil wala akong dalang shorts, pinahiram na rin nya ako. Naalala ko na naman ang huling pagkakataon na natulog kaming magkatabi sa flat nya. Lasing na lasing ako nuon, pinunasan nya buong katawan ko at pinasuot ng shorts nya.
May kilig at kiliting sumundot sa akin. “Hmmm, sana nagpakalasing na lang ako para punasan nya na naman ang buong katawan ko...” sambit ng utak kong malisyoso.
Pareho kaming naka-shorts lang. Nung mahiga, walang imikan. Nakaka-bagot ang katahimikan. Pakiramdaman, hindi ko alam kung anong posisyon ako hihiga. Nanjan yung tatagilid, titihaya, dadapa... Ngunit wala pa ring kibo si Sir kahit na paminsan minsan, ang balat namin ay nagdidikit at ang paa ko sa kapipiglas ay nasasagi sa paa nya.
Sa lapit namin sa isa’t-isa, nalalanghap ko ang amoy ng katawan nya at ang presko nyang hininga. At dahil sa patay ang ilaw, pilit kong inaaninag ang posisyon nya sa pagtulog. Nakatihaya lang, ang isang braso ay nakapatong sa ulo. Alam ko, gising pa sya at nagmamanman sa mga kilos ko, naghihintay kung ano ang susunod na mangyari. Sumisigaw ang isip na ipatong ang kamay ko sa dibdib nya o kaya’y hablutin ang katawan nya at yakapin ng mahigpit. Ngunit natakot din akong baka magalit sya o kaya’y mapahiya ako’t iwaksi ang kamay.
Maya-maya tumagilid na lang ako paharap sa kanya, nag-isip kung ano ang gagawin para mabiyak ang pakikiramdaman namin sa isa’t-isa.
”I-patong ko kaya ang hita ko sa hita nya? O... yung binti ko nalang sa binti nya, kunyari di ko sinasadya? Ah... bahala na. Bugbugin man nya ako, ok lang. Gagawin ko na talaga to” pag-udyok ng utak ko.
Palakas ng palakas ang kabog ng dibdib habang ang utak ko naman ay nagbibilang, “Isa, dalawa, tatlo... Ummpptt!” Ang pagpigil ko sa sariling wag gagawa ng ingay. Unti-unti kong inangat ang paa ko at dahan-dahang ipinatong iyon sa mismong umbok ng harapan nya.
(Itutuloy)
No comments:
Post a Comment